SEPET

Sepetinizde ürün bulunmuyor.

Oryantiring Yapmaya Başlamak

Oryantiring Yapmaya Başlamak

Oryantiring (Orienteering) yapmak çok eğlencelidir. Ama haritayı çok karışık bulabilir ya da pusulanın nasıl kullanıldığını unutmaktan korkuyor olabilirsiniz. Bunları dert ettiğiniz sürece oryantiring yapmaktan zevk alamazsınız. Neyse ki bunlar boşuna dert ettiğiniz şeyler.

Neden mi? İşte temel kural ve püf noktaları:

TEMEL KURAL: ASLA, gideceğin yere nasıl gideceğini planlamadan bulunduğun yeri terk etme!

Neredeyse bütün oryantiring hatalarının nedeni bir sonraki noktaya nasıl gidileceğinden emin olunmadan hareket edilmesidir. Bu tip durumlarda sadece koşturur ve şansınıza güvenirsiniz.

Eğer:
Şu anda nerede olduğunuzu biliyorsanız,
Nereye gitmek istediğinizi biliyorsanız,
Oraya nasıl gidileceğini biliyorsanız,
Oraya vardığınızı nasıl anlayacağınızı biliyorsanız,
Yanlış gitmeniz mümkün değildir!

Nerede olduğunu bilmek: Parkurdaki her ayak belirli bir noktada başlar. Başlangıç ve kontrol noktaları haritada işaretlidir.

Nereye gitmek istediğini bilmek: Bir sonraki kontrol noktası ya da yön bulurken varmanız gereken bir sonraki belirgin yüzey şekli.

Oraya nasıl gidileceğini bilmek: Hangi yüzey şekillerini kullanarak yön bulacağınız ve yol üzerinde hangi yüzey şekillerini görmeniz gerektiğini planlamaktır. Bu sizin rotanızdır.

Oraya vardığınızı nasıl anlayacağınızı bilmek: Vardığınızda çevrenizde neler görebilirsiniz, eğer hedefi ıskalarsanız nelerle karşılaşabilirsiniz, adım saymanıza gerek olup olmadığına karar verirsiniz.

Temel kurala hep uyun!
ASLA, gideceğin yere nasıl gideceğini planlamadan bulunduğun yeri terk etme!
Hayat için de geçerli bir kural, değil mi?

Temel Oryantiring Teknikleri

Çizgisel Hatları Kullanmak

Çizgisel Hatlar (ingilizcede handrails diye geçerler) harita okumayı kolaylaştıran şekillerdir: ana patikalar, dere, çit ve insan yapımı yapılar (bina, anten, tabela, vs). Bu çizgisel hatlar sayesinde karışık renkli ve şekilli bir haritada yerleştirilmiş hedeflere ulaşabileceğiniz takip etmesi kolay rotalar oluşturmanız mümkündür. Yeni başlayanların daha uzun olsa bile haritalardaki çizgisel hatları takip ederek hedef yakınlarına "sürekli olarak nerede olduğunu" bilerek gelmesi çoğu zaman kısa kuş uçuşu rotadan daha az zaman alır.

Örnekleyelim: Orman içinde 300-400 metre pusula ile ilerleyip hassas bir şekilde hedefe varmak imkansızdır. Bunu başardıysanız sadece şanslı bir kişi olduğunuzu ispatlarsınız. Pusula kullanımı o kadar hassas olamaz. Becerisini çalışarak geliştirmiş olanlar 400 metre için 30-40 metre hata payı koymalıdır.

AMA; bir patika ya da çiti mesela bir kesim noktasına kadar hassas bir şekilde takip edebilirsiniz. Hareket halinde iken harita üzerinde konumunuzu 1 mt. hata payı ile işaret etmeniz mümkündür.

Bu yetinizi geliştirmek için ilk başlarda pusulanızı kullanmaktan kaçının. Onun yerine harita üzerindeki çizgisel hatları takip edin. Norveç`li biri İskoç`ları şu şekilde eleştirmiş vakti zamanında "Pusulayı bir patikaymış gibi kullanıyorlar." (İskandinav ülkelerinde haritayı okumak en ön planda tutulur ve oryantiringdeki başarıları ortada.) Arazi üzerinde pusula açıları yazmaz, dolayısı ile pusuladan daha güvenilir yöntemler ile yön bulmak gerek! Pusula kullanım tekniklerini daha ileri aşamalarda kullanarak "hızlı" oryantiring yapmaya başlayabilirsiniz ama HİÇ BİR ZAMAN esas hedef bulma silahınız pusula olamaz.

Çizgisel hat ile yön bulmaya örnek verelim:

Aşağıdaki şekilde;
2 no.lu kontrol yol kıvrımı
3 no.lu kontrol kaya
4 no.lu kontrol açıklık alan
Noktalara giderken izleyebileceğiniz en kolay ve belirgin rotayı düşünün ve ayrıntılı olarak tarif etmeye çalışın.

2 no.lu kontrol noktasından 3`e giderken tavsiye edilen çizgisel yol şudur: Patikayı dere kesişimine kadar takip edin. Burada iki seçeneğiniz vardır:
a) Patikadan devam edip ilk sağ sapaktan dönün. Patikanın hendek ile kesiştiği noktaya geldiğinizde sol tarafınızda hendeği geçtikten sonra kontrolü bulmanız gerek.
b) Sağa dönüp dere boyunca aşağıya inin. Hendek kesişiminde sola dönüp hendek boyunca ilerleyin. Patika ile kesiştiği noktaya vardığınızda hedefin kesişimin arkasında olduğunu biliyorsunuz.

Gördüğünüz gibi temel mantık basit. Çizgisel hatları birbiri ardına takip ederek sağa veya sola dönüyorsunuz. Pusulayı kullanarak çizgisel hattınızın doğru olup olmadığını kontrol edebilirsiniz (şiddetle tavsiye ederim) ama nasıl yapılacağını Pazar günü konuşuruz.
3 no.lu hedeften 4`e hangi çizgisel hatları takip ederek gidebilirsiniz?

Haritayı Yönüne Koymak
Haritayı doğru ve etkili kullanabilmek için Haritanın Kuzeyini Gerçek Kuzey ile çakıştırmak gerekir. Bu sayede haritadan başımızı kaldırdığımızda karşımızdaki her şeyi kağıtta yerleştirildiği gibi karşımızda görebiliriz. Bu işleme haritayı yönüne koymak (kimi zaman haritayı kuzeye koymak) denir. İki şekilde yapılabilir: Pusula kullanılarak Kuzeyler çakıştırılır veya çevremizdeki yüzey şekilleri haritadakilerle eşleştirilir.

Pusula ile haritayı yönüne koymak için, pusula haritanın üzerine yerleştirilir. Harita ve pusula, yere paralel tutularak, beraberce döndürülür. Pusula ibresi haritanın kuzeyini gösterdiğinde ve kuzey-güney çizgilerine paralel olduğunda harita yönünde demektir. Oryantiring yapmaya başlamak için yeterli ve basit bir tekniktir.

haritayı yönüne koymak için dön

Eşleştirme Metodu ile haritayı yönüne koymak için çevremizi dikkatlice inceleyip başlıca yeryüzü şekillerini tespit ederiz. Bu şekil yada insan yapımı yapıları haritada bulmaya çalışırız. Çevrenizi görebildiğiniz bir noktadan çevreye baktığınızda ve elinizde doğru harita varsa, ilk başlarda zorlansanız bile, haritadaki şekilleri çevrenizde kısa sürede bulabilirsiniz. Sadece bir iki noktayı bulup tamam dememeli, bulduğunuz her şekil ve yapıyı teyit edecek başka yüzey şekillerini araştırmanız gerekir. Bu metot harita okumayı geliştiren bir çalışma olarak sürekli kullanılmalıdır.

harita ve araziyi eşleştir

Eşleştirme metodunu kullanırken dikkat edilecek en önemli nokta kazara “uydurma metodu”na geçmemektir. Eğer çevrenizde gördüklerinizi acele ile haritanızın bir bölümüne benzetip, kendinizi haritanın kalanını “biraz garip” olarak çevrenizde görmeye zorlarsanız haritayı uydurmuş olursunuz! Halisülasyonun oryantiring yaparken görülen cinsidir ve şansı yaver gitmeyenler sadece tek hedefi aramak için 90 dakika bir oraya bir buraya koşabilirler (ve inanın bu gerçek!) Genelde her yeni başlayan en az bir kere sıkı bir “uydurma” uygulaması yapar…

Sa

ldırma Noktası
Hızlı bir şekilde istediğiniz noktaya gitmek istiyorsunuz. Sürekli olarak harita ve pusulayı inceleyip kurcalamak size çok vakit kaybettirir. Hedefinize yakın ve çok belirgin olan bir noktayı ön hedef olarak belirlerseniz daha kolay ve hızlı ilerlersiniz. Bu yöntem özellikle görüşün zayıf olduğu durumlarda çok kullanışlıdır ve çoğu sporcu için hızlı oryantiringin anahtarıdır.

Örneğin hedef bir gölün yakınında. Ormanın içinde 30x30cm bir hedefi bulmaktan çok daha kolay olacaktır bir gölü bulmak. Göle ulaştıktan sonra hedef için tekrar kerteriz ayarlayabilirsiniz. Genellikle çemberin hemen yakınında belirgin ve kolay bulunabilen bir noktaya doğru hızla ilerleyip o noktadan sonra daha dikkatli bir şekilde hedefi aramak başarı oryantiring formülüdür.

Harabeye ulaşmak için patikanın kıvrımını Saldırı Noktası olarak aldınız. İlk önce haritadan hedef açınızı belirleyin (a -b)
Daha sonra açıyı takip edin (c)
Hedef açısı, patika ve harabeyi birleştiren hat ile kuzey-güzey doğrularının yaptığı açıdır. (d)

Kasıtlı Sapma
Haritada gitmek istediğiniz yer yolu takip ederken saparak ıskalayabileceğiniz bir nokta olabilir. Bunu riske atmadan hedefe varmak için siz bilinçli olarak rotanızı saptırırsanız buna kasıtlı sapma denir. Bunu sadece oryantiring yaparken değil, yapmaya gidip gelirken de kullanabilirsiniz.

Arabanız bir orman yolunun bittiği yerde park halinde ve ormandaki antrenmandan/yürüyüşünüzden geri dönüyorsunuz. Tam olarak arabanıza varmaya çalışırsanız fark etmeden yolun olmadığı taraftan geçip gidebilirsiniz. Bu yüzden kasıtlı olarak yol tarafına doğru rotanızı saptırırsınız, yola çıktığınızda sonunu bulmak sorun olmayacaktır.

Bir diğer olası senaryo, kısmen ormanlık bir arazide, ilerideki dere çatalına ulaşmak istediğinizde başınıza gelebilir. Tam çatala varmayı hedefleyip ilerlediğinizi varsayalım. Yolda sağa ya da sola bir miktar sapacaksınız, ama ne tarafa kaydığınızı fark edemeyecekseniz. Eğer dereye vardığınızda kesişim veya çatal göremiyorsanız nereye vardığınızı bulmak için vakit kaybetmeniz gerekecek. Oysa baştan bilinçli olarak sol tarafa doğru ilerleseniz yola çıktığınızda sağa dönüp yürüyünce çatala varacağınızı bilirsiniz.

Hazırlayan: Caner Odabaşoğlu

Öne Çıkanlar

Pusula ile Yön Bulmak
Pusula ile...
Pusula Nedir? Nasıl Seçilir?
Pusula Ned...

Faydalı Bilgiler

SPORTident O-Starter Sistemi
SPORTident...
Faydalı Bilgiler Dizini
Faydalı B...
Pusula ile Yön Bulmak
Pusula ile...
Pusula Nedir? Nasıl Seçilir?
Pusula Ned...
Oryantiring Nedir ve Nasıl Yapılır?
Oryantirin...
Oryantiring Yapmaya Başlamak
Oryantirin...

Vlog

SPORTident Mobile Reader uygulaması – EN
SPORTident...

Fotoroman

Fotoroman Dizini
Fotoroman ...

Belge Bankası

SPORTident Kılavuzları
SPORTident...